The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
Het middenrif of diafragma
Het middenrif is de koepelvormige spier, die de borstholte van de buikholte scheidt. Ze gaat bij het ademen op en neer.
Bij de inademing wordt ze afgevlakt, zodat de borstholte groter wordt en de adem in de longen wordt gezogen. Bij de
uitademing wordt ze meer koepelvormig en wordt de adem uit de longen gedreven.
Guy De Jaeger, een van onze Yogaleraren, maakte tijdens zijn opleiding aan de Yoga Academie een werkstuk met een fles om het mechanisme van de ademhaling te demonstreren. In de kurk van de fles maakte hij de uitgang van twee ballonnetjes vast. De onderkant van de fles had hij afgezaagd en vervangen door een vlies. De ballonnetjes moeten de longen voorstellen, het vlies is het middenrif. De fles doet nog altijd dienst om de functie van het middenrif te demonstreren en is doeltreffender dan woordelijke uitleg. Als je het vlies naar beneden trekt vullen de ballonnetjes zich met lucht. Als je het vlies loslaat, loop de lucht eruit. Het is simpel, maar het werkt prima als demonstratiemateriaal.
Het middenrif wordt doorboord door de slokdarm, de aorta en de vena cava.
De slokdarm is het gedeelte van het maag-darmkanaal tussen de mond en de maag. Hij is ongeveer vijfentwintig centimeter lang, heeft een gemiddelde diameter van twee centimeter en begint in de keelholte en eindigt aan de andere kant van het middenrif bij de maag.
De aorta of grote lichaamsslagader loopt vanaf de aorta-klep, die de begrenzing vormt met de linkerkamer van het hart, langs de wervelkolom naar de buik. Bij een volwassen mens heeft de aorta een diameter van twee, drie centimeter. In rust stroomt er zo'n vijf liter bloed per minuut doorheen.
De vena cava of holle ader is de grootste lichaamsader, die instaat voor het terugvloeien van het zuurstofarm bloed naar het hart.
Het middenrif trekt bij het in- en uitademen deze buizen op en neer en houdt zodoende de hele buik- en borstinhoud in beweging. Als met het stijgen der jaren en het uitzakken van de buik de beweging van het middenrif verzwakt of zelfs bijna helemaal wegvalt moeten de spijsverteringsorganen en het hart en de longen deze belangrijke mechanische prikkel missen en worden ze nog alleen gedragen door hun chemische processen, wat onvoldoende is om hun goede werking te garanderen.
Twee Yogahoudingen die het middenrif tot de orde roepen
De twee Yogahoudingen die het middenrif activeren zijn Makaraasana of Krokodilhouding en Naukaasana of
Boothouding.
Makaraasana
Makara betekent: krokodil. In de kiertan (meditatief gezang) Raamakrishna Hari Moekoenda Moeraarie wordt over Krishna gezegd dat hij oorbellen draagt in de vorm van een krokodil: Makara koendala dhaarie. De krokodil verzinnebeeldt de staat van Yoga. Toen we op schoolreis gingen naar de dierentuin in Antwerpen was ik gefascineerd door de krokodillen. Ze lagen zo stil en onbeweeglijk dat ik dacht dat ze dood waren. Ik probeerde met gebaren hun aandacht te trekken, maar ze bewogen geen vin. Toen ze werden gevoederd viel het me op hoe snel ze op het voedsel aanvlogen. De krokodil staat dus voor twee eigenschappen: volmaakte ontspanning en alertheid.
De houding is eenvoudig: lig op de buik met de voeten samen. Leg de handen met de vingers gekruist op het achterhoofd. Laat de ellebogen op de grond rusten. Ook het voorhoofd ligt op de grond. Wees zo goed mogelijk ontspannen, maar houd toch de hielen samen, want dit verhoogt het effect op de nierwerking. Adem uitsluitend met de buik: inademend drukt de buik tegen de mat, uitademend verdwijnt de druk.
Adem in en uit door de neus. Snuif de lucht niet op. De neus moet neutraal blijven. Anders zuig je de neusvleugels dicht en komt er minder lucht in de longen. Adem zo langzaam mogelijk.
Heb je eens geen zin om wat dan ook te beoefenen, doe dan tenminste dit gedurende een tiental minuten. Je zult je stukken beter voelen.
Variatie
Ik had ooit een al wat oudere man in mijn les, die onmogelijk in deze houding kon liggen. Hij had een hartoperatie ondergaan en het litteken aan zijn borstbeen bezorgde hem veel last. In zo'n een geval kun je de ellebogen tegen elkaar plaatsen met de onderarmen loodrecht op de grond. Leg de kin in de handen.
De klassieke Yogahoudingen kun je altijd aanpassen aan je eigen noden en beperkingen.
Naukaasana
Vanuit de Krokodilhouding kun je na een tijd in Boothouding gaan. Adem diep uit terwijl je zo goed mogelijk ontspant. Hef dan inademend alle lichaamsdelen van de grond die je kunt opheffen, zodat nog alleen de buik de grond raakt. Adem in de houding rustig in en uit, door de neus vanzelfsprekend, zolang je met gemak kunt. Blijf elke dag wat langer in de houding tot je ongeveer aan een tijd van één minuut komt.
Adem diep in alvorens te be'indigen, houd de adem een tijd in en kom dan uitademend neer en ontspan.
Als je de variatie van de Krokodilhouding beoefent, kun je de armen strekken in het verlengde van de romp.
Even ontspannen
Leg de handen naast het lichaam. Zoek een gemakkelijke houding voor het hoofd. Spreid de benen op heupbreedte. Dat
vergemakkelijkt de bloedsomloop.
Je kunt ook in Dandavatpranaam (Begroeting als een stok) liggen. De voeten zijn dan samen, de armen zijn gestrekt in het verlengde van het lichaam met de handpalmen samen. Dit gebaar van overgave geeft een diepe rust aan de geest.
Het roteren van het bewustzijn
Ga na of het lichaam wel degelijk ontspannen is. Begin bij de rechterhand. Ga door de rechterarm, door de rechterhelft
van de romp en het rechterbeen naar de rechtervoet. Doe hetzelfde links. Dan de hele rugzijde, de nek, de top van het
hoofd, het gezicht, de keel, de borst en de buik. Dan de ogen, het inwendige van de oren, de keelholte, de borstholte en
de buikholte. Daarna de hersenen en het ruggenmerg. Tenslotte het hele lichaam.
Vind je een plek die verkrampt is of die wat pijnlijk aanvoelt, plaats er dan je bewustzijn in en voel hoe ze ontspant.
Bewust zijn van de adem
Wees je daarna bewust van de adem. Dit betekent niet dat je anders moet ademen. Maar door je bewust te zijn van het
in- en uitstromen van de adem vermijd je dat je geest overal met je op de loop gaat.
Plaats in het oefenschema
Makaraasana en Naukaasana kunnen best worden gedaan in het begin van het oefenschema, na de inleiding (Groet aan
de Zon, Berghouding of wat ook) en na de evenwichtshouding (Boomhouding, Houding van de Koning van de dans). Ze
behoren immers tot de achterwaartse buigingen en dit zijn bij uitstek de bloedzuiverende Yogahoudingen. Ze activeren
immers alle organen die belast zijn met het zuiveren van het bloed, zoals de huid (je begint er van te zweten), de lever,
de ingewanden, de nieren enz. Vooral in de Boothouding stijgt de druk in de buikholte aanzienlijk, zodat de ingewanden
worden gestimuleerd. De knijpende beweging van het spijsverteringskanaal wordt krachtiger, wind wordt uitgedreven.
Het bewijs van de taart ligt in het eten van de taart
Je zult dit alles ervaren als je ze met regelmaat en zonder overdrijving begint te beoefenen.