The Divine Life Society
Afdeling Aalst
Homepage

Uit licht van Sivanada : Januari 2007, Vol. 483

Swami Sivananda

Gegroet en aanbeden zij de Allerhoogste Werkelijkheid, de oerkracht die het jaar in vier seizoenen verdeelde. Gegroet zij Soerya, de Zongod, die op deze grote dag begint aan zijn noordelijke tocht.

Het Sanskrit woord shankramana betekent: beginnen bewegen. De dag dat de zon noordwaarts begint te bewegen, wordt Makara Shankranti genoemd. Dit valt gewoonlijk in het midden van januari.

In Tamilnadoe in Zuid India wordt dit festival Pongal genoemd. Voor vele mensen, vooral in Tamilnadoe, luidt Makara Shankranti het nieuwe jaar in. Het pas geoogste graan wordt op die dag voor het eerst gebruikt in de keuken. In ieder gezin zijn er vrolijke festiviteiten. Dienaren, boeren en armen krijgen voedsel en kleren aangeboden en ook geschenken in geld. De volgende dag wordt de koe, die wordt beschouwd als het symbool van de Goddelijke Moeder, vereerd. Vogels en dieren worden speciaal gevoederd.

Op deze manier zet het hart van de toegewijde langzaam uit in de loop van de vieringen, eerst met zijn lange armen het gehele gezin en de buren omhelzend, daarna de dienaren en de armen, dan de koe en alle andere levende wezens. Zonder zich er zelfs maar bewust van te zijn, ontwikkelt hij zijn hart. Het zet uit in zo'n mate dat het gehele heelal er een plaats in vindt.

Aangezien Shankranti ook het begin van de maand is, brengen brahmanen offers aan de afgestorven voorouders. Alle grote offers die de mens zijn opgelegd, vinden dus een plaats in deze grootse viering. De verering van de kosmische vorm van de Heer is er zo innig mee verweven dat elke man en vrouw in India er vreugdevol aan deelneemt zonder er zich zelfs maar bewust van te zijn.

Voor zoekers heeft deze dag een speciale betekenis. De periode van zes maanden waarin de zon noordwaarts reist, is zeer gunstig voor hen in hun streven naar het doel van hun leven. Het is alsof ze met gemak meedrijven met de stroom naar de Heer toe. Paramahamsa sannyaasins (hoogste orde van monniken) trekken gedurende deze periode vrij rond en verdrijven de somberheid uit het hart van allen. De devas (goden) en rishis (zieners) verheugen zich in het begin van het nieuwe seizoen en komen bereidwillig de zoeker te hulp.

Toen de befaamde Bhieshma, de grootvader van de Paandavas, dodelijk gewond werd in de oorlog van het Mahaabhaarata, wachtte hij, doorboord door pijlen, op de aanvang van dit seizoen om zijn lichaam af te leggen en deze aarde te verlaten. Laten wij hem op deze grote dag eer bewijzen en ernaar streven even standvastig te zijn in onze besluiten.

Zoals gezegd is dit het Pongalfestival in Zuid India, dat nauw verbonden is met de landbouw. Voor de boer is het een dag van triomf. Hij heeft tegen die tijd de vruchten van zijn geduldig labeur binnengehaald. Symbolisch wordt de eerste oogst geofferd aan de Almachtige en dat is Pongal. Zwoegen was zijn taak, zijn plicht, maar de vrucht wordt nu geofferd aan de Heer. Dit is de geest van Karma Yoga.

Ook de meester mag zich niet de gehele oogst toe-eigenen. Pongal is het festival tijdens welk de landheer voedsel, kleren en geld verdeelt onder degenen die voor hem werken. Dit is een ideaal dat we altijd en niet alleen op de Pongaldag voor ogen moeten houden.

Wees vrijgevig. Wees edelmoedig. Behandel je ondergeschikten als boezemvrienden en broeders. Dit is de grondgedachte van het Pongalfestival. Je zult dan hun trouw en blijvende genegenheid winnen.

De dag die voorafgaat aan Makara Shankranti wordt het Bhogifestival genoemd. Op deze dag worden oude, versleten en vuile dingen weggedaan en verbrand. Huizen worden schoongemaakt en witgekalkt en prachtige motieven worden aangebracht met rijstmeel aan de voorgevel. De wegen worden schoon geveegd.

Deze handelingen hebben hun eigen betekenis op het gebied van hygiëne. Maar ik herinner je eraan dat het niet volstaat alleen zorg te dragen voor uiterlijke dingen. De geest ontdoen van zijn oude smerige gewoontes van denken en voelen is dringender nodig. Verbrand ze met het wijs en vastberaden besluit het pad van waarheid, liefde en zuiverheid te betreden vanaf deze gezegende dag. Dit is de spirituele betekenis van Pongal in het leven van een zoeker.

Als je dit doet, heeft Makara Shankranti een bijzondere betekenis. De zon, die de wijsheid, de goddelijke kennis en het spirituele licht verzinnebeeldt, die je verlieten toen je opging in de duisternis van onwetendheid, begoocheling en zinnelijkheid, begeeft zich nu vreugdevol op het noordelijke pad en beweegt zich naar je toe om je warmte en licht in overvloed te geven en om meer leven en energie in je op te wekken.

In feite verzinnebeeldt de zon alles waar het Pongalfestival voor staat. De boodschap van de zon is de boodschap van licht, de boodschap van eenheid, van niet vooringenomen te zijn, van echte onzelfzuchtigheid, van de volmaaktheid van de elementen van Karma Yoga. De zon schijnt op iedereen. Ze is de echte weldoenster van ieder wezen. Zonder de zon zou alle leven verdwijnen van de aarde. Ze is uiterst regelmatig en stipt in haar plichten en vraagt nooit een beloning of hunkert niet naar erkenning. Als je je deze eigenschappen van de zon eigen maakt, welke twijfel is er dan aan dat je zult schitteren met een zelfde goddelijke luister.

Hij die in de zon verblijft en die door de zon niet wordt gekend, wiens lichaam de zon is en door wiens kracht de zon schijnt, Hij is het hoogste Zelf, de innerlijke bewoner, de onsterfelijke Essentie. Tat Tvam Asi, Gij Zijt Dat. Verwerkelijk dit en wees hier en nu vrij op deze heilige Pongal of Makara Shankranti. Dit is mijn nederig Pongalgebed tot jullie allen.

Tijdens Shankranti worden in ieder huis taarten, zoete rijst en andere lekkernijen bereid, vooral in Zuid India. De pot waarin de rijst wordt gekookt, wordt mooi versierd met bladeren en wortels van de geelwortel, symbolen van voorspoed.

Het koken wordt gedaan door de vrouwen met groot geloof en toewijding. Ze voelen uit de grond van hun hart dat het een offer aan de Heer is. Wanneer de melk waarin de rijst wordt gekookt overkookt, gaan de vrouwen en de kinderen rond de pot staan en roepen met grote vreugde: "Pongalo Pongal!"

Er worden speciale gebeden opgedragen in tempels en huizen. De huisgenoten komen samen en delen de offerandes in een geest van liefde en feestelijkheid.

Er is een familiebijeenkomst in alle families. Broers vernieuwen hun contacten met hun getrouwde zusters.

De landheer groet de boer met genegenheid en schenkt hem giften van graan, kleren en geld.

De volgende dag worden de koeien vereerd en gevoederd. Ze worden prachtig versierd. In sommige dorpen demonstreren jongeren hun moed door "de stier bij de hoorns te grijpen" en winnen op die manier soms hun bruid. Het is een grote dag voor het vee.

Jonge meisjes maken verscheidene speciale schotels klaar, zoals zoete rijst, zure rijst, rijst met kokosnoot enz. en nemen deze mee naar de oever van een rivier of watertank. Ze voeden er de vogels, de vissen en andere schepselen mee. Het is een heel kleurrijke ceremonie. Er komen vele kraaien op af, die hun maten roepen voor ze beginnen te eten. Heel de tijd wordt een belangrijke boodschap in onze geest gedreven: deel wat je hebt met anderen.

Deze twee dagen die speciaal voor familiebijeenkomsten bedoeld zijn, worden als onvoorspoedig om te reizen beschouwd. Dit is om ons te beletten van huis te gaan op deze dagen.

Wanneer je Makara Shankranti of Pongal viert op deze manier verandert je zin voor waarden. Je begint in te zien dat je echte rijkdom de goede wil en de vriendschap van je familieleden, vrienden, buren en dienaren is. Je rijkdom is het land waarop je voedsel groeit, het vee dat je helpt in de landbouw en de koe die je melk geeft. Je begint een grotere liefde en respect te koesteren voor hen en voor alle levende wezens, de kraaien, de vissen en alle andere schepselen.

In de Mahaaraashtra en Noord India hechten toegewijden veel belang aan Makara Shankranti, want het is het seizoen dat door de goeroe werd uitgekozen om de discipelen te zegenen. Ook in het Zuiden was dit de tijd waarin Mahaadeva (Shiva) verscheidene rishis zegende door aan hen te verschijnen.