The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
Narayana
Laten wij beginnen met een beetje oefening, want een ons praktijk is beter dan tonnen theorie, zoals Swami Sivananda zei.
* Ga zitten met de benen gekruist. Is dat te moeilijk zit dan op een stoel of zit
op de grond tegen een muur met de benen gestrekt vóór jou.
* Houd de rug recht en zit zo ontspannen mogelijk.
* Sluit de ogen.
* Sluit de oren met de wijsvingers. Laat de ellebogen hangen.
* Adem in door de neus zo diep en zo langzaam als je met gemak kunt.
* Adem nu uit door de neus met een luid gezoem in de keel.
Herhaal dit enkele keren. Doe het elke dag een beetje langer. Concentreer je op het gezoem. Deze ademhalingsoefening heet Bhraamarie Praanaayaama of Bijadem.
Bhraamarie is gemakkelijk en kan door iedereen worden gedaan, door jong en oud, ziek en gezond, man en vrouw. Het enige probleem is: ze moeten de oefening een kans geven. In Zinal, Zwitserland, ontmoette ik een Yogaleraar, die Yoga gaf voor "busy people", mensen die het druk hebben, maar er was een moeilijkheid, zei hij: ze hadden geen tijd om naar zijn les te komen.
Je zult merken dat je door zoemend uit te ademen (het belangrijkste kenmerk van Bhraamarie Praanaayaama) heel lang kunt uitademen en dat na een tijd de longen helemaal beginnen te ademen. De ademhaling wordt met andere woorden dieper en langzamer.
Wat dit voor je doet
Er is een nauw verband tussen het ademhalingscentrum in de hersenen en de
stembanden: als de stembanden aangespannen zijn of als, met andere woorden,
de stemspleet gesloten is, wordt het ademhalingscentrum afgeremd. De impuls
om in te ademen blijft dus veel langer achterwege. Je begint ook veel langzamer
te ademen en met de gehele longen. Dit heeft verstrekkende gevolgen. Als je
diep inademt, zet de borstholte uit en vermindert de druk op het hart. Hierdoor
stroomt er veel meer bloed naar het hart toe. Als het dan samentrekt wordt er
een veel grotere hoeveelheid bloed rond gestuwd. Je kunt dit voelen aan de
polsslag: als je diep inademt, wordt de polsslag langzamer en krachtiger. Als je
uitademt versnelt hij. Het hele lichaam wordt veel beter doorbloed zonder dat je
een fysieke inspanning doet en zonder dat er dus uitputting optreedt. En wat
uiterst belangrijk is: het hart zelf wordt goed doorbloed.
Een van de problemen van het hart is dat het vaak zelf onvoldoende bloed krijgt, zodat de hartwand afsterft, de kransslagader verstopt raakt en de kans op een hartinfarct heel groot wordt.
We doen het allemaal, maar weten niet wat het is
Ademen is een stofwisselingsproces: je ademt frisse lucht in en je ademt
bedorven lucht uit. Dit is opbouw en afbraak, komen en gaan, schepping en
vernietiging, dag en nacht.
Nadat de longen leegstroomden, volgt er niet onmiddellijk een inademing. Let daar eens op. Je zult vaststellen dat er eerst een rustpauze is. En pas dan komt er weer een zenuwimpuls, die de borstholte doet uitzetten. Dit gaat zo onafgebroken door. Hierbij spelen allerlei chemische en mechanische factoren een belangrijke rol, maar er is meer en dat is de Praana of levenskracht.
Maar eerst een filosofische vraag: wie doet al dit ademen?
Wij zeggen wel: "Ik adem", maar is dat ook zo? Adem je niet ondanks jezelf?
Bij de geboorte begint de ademhaling en bij de dood houdt ze op. En dat de
adem stopt, betekent nog niet dat je dood bent. Als bij voorbeeld iemand die
eerste hulp bij ongevallen heeft geleerd je beademt, dan is het heel goed
mogelijk dat de ademhaling zich weer herpakt.
Van dood zijn kan men alleen spreken als de Praana ophoudt in het lichaam te werken. Het is immers de Praana die ademt.
Ademen is leven en de adem is de zichtbaarste manifestatie van de levenskracht. Om die reden noemden Yogis de levenskracht "Praana". Dit betekent letterlijk: het eerste beginsel. De Praana is de energie van het Zelf (het Bewustzijn dat je in wezen bent).
Yogafilosofie
Even in het kort de markantste punten van de Yogafilosofie herhalen, want die
zijn belangrijk voor een goed begrip van de Yogabeoefening in het algemeen en
van Praanaayaama of ademhalingsoefeningen in het bijzonder.
Je bedient je hier op aarde van drie instrumenten: het lichaam, de geest en de ademhaling. Het lichaam is een zichtbare, voelbare, ruikbare, proefbare, hoorbare ervaring.
De geest daarentegen is heel wat subtieler en ongrijpbaarder. De schakel tussen beide is de adem. Als de geest immers het lichaam verlaat, stopt de ademhaling.
Wij geloven meestal dat het lichaam stoffelijk en dat de geest onstoffelijk is.
Yogis leren ons echter dat het lichaam en de geest beide stoffelijk zijn. Ze zijn zelfs gemaakt van dezelfde stof, zeggen ze. Het verschil is dat het lichaam grof
en dat de geest subtiel is. Maar ze zijn dezelfde stof in een andere zijnstoestand, zoals stoom en ijs verschillende zijnstoestanden zijn van water. Water is grof, stoom is subtiel. Dat is het verschil.
De psychiater Reich dacht dat het lichaam het onderbewuste is. Dit was geen hersenspinsel van een fantast. Reichs idee is zelfs in overeenstemming met de bevindingen van de Yogis. Zo zei Swami Sivananda van het lichaam dat het de geest zichtbaar gemaakt is voor het oog. De geest maakt zich een lichaam om hier te kunnen functioneren. De Praana is de kracht die het lichaam en de geest en al hun functies coördineert. Als je bij voorbeeld hard moet lopen, begin je te zweten, te hijgen, begint je hart te bonzen enz. Hoe weten je longen dat ze harder moeten werken, dat je hart sneller moet slaan, dat je poriën zich moeten openen?
Al deze functies coördineren is het werk van de Praana. Het lichaam, de geest, de Praana behoren alle tot Prakriti of de natuur. Ze zijn in wezen niet-intelligent, zegt de Yogafilosofie, maar ze ontlenen hun licht en leven aan het Zelf of Bewustzijn dat erachter staat. Denk maar aan die prachtige oefening, Soerya Namaskaar of Groet aan de Zon. Met die Zon bedoelen Yogis datgene wat je in wezen bent, datgene wat door zijn aanwezigheid alles mogelijk maakt, datgene wat aan alles licht en leven geeft. Ze noemen het het Zelf.
De maan verzinnebeeldt het lichaam, de geest en de hele natuur: dat wat, zoals de maan, niet schittert met zijn eigen licht, maar met het licht van de zon. Deze symboliek is duidelijk. Het is dan ook de bedoeling dat je over deze feiten mediteert als je Soerya Namaskaar beoefent.
Om welke reden ervaar ik mezelf niet zoals Yogis me beschrijven? Als ik in wezen Bestaan-Bewustzijn-Zaligheid ben, zoals ze zeggen, waarom voel ik me dan zo klein en vaak zo ellendig? Dit zijn logische vragen. Het antwoord is dat je Zelfervaring wordt bedekt door een sluier: je vereenzelvigt je met je lichaam en met je geest en je vergat wie je in wezen bent. Dit is het hele antwoord. De rest is een kwestie van toepassing. Veronderstel dat je buikpijn hebt. Je zet het geneesmiddel dat de dokter je gaf ergens op een ereplaats. Je vereert het en bidt: "O geneesmiddel, red me! Verlos me van mijn maagpijn!" Geneest je maag dan? Het antwoord is natuurlijk neen! Zo is het ook met Yoga. Mensen lezen er boeken over, dwepen met Goeroes (leermeesters), nemen hun toespraken op enz. Maar ze brengen niets ervan in toepassing. Ze moeten het boek en de woorden van de Goeroe in praktijk brengen. Dit is de enige oplossing. Praanaayaama is zo'n voorgeschreven oefening, die de sluier over het licht van Zelfbewustzijn verwijdert, zoals de Yogaschrift zegt.