The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
Uit Licht van Sivananda, april 2003, vol. 446
Tijdens de viering van ons veertigjarig bestaan in Oostende in december van vorig jaar had ik de studie van de Gaayatrie Mantra op het programma gezet. We bestudeerden de mantra, leerden hem correct uitspreken en herhaalden hem een tijd bij wijze van meditatie. Ik vond het nuttig er nu ook iets over te schrijven.
Mantra betekent: beschermer van het denken (mananaat trayate iti mantrah: wat door herhaling beschermt is een mantra). Een mantra beschermt de geest tegen negatieve invloeden van buiten uit en tegen negativisme dat uit hemzelf voortkomt. Dit is de Gaayatrie Mantra:
Om bhoer bhoevah svah tat savitoer varenyam bhargo devasya dhiemahi dhiyo yo nah prachodayaat.
Over de uitspraak: oe wordt kort uitgesproken; oe wordt lang uitgesproken; o en e zijn altijd lang; i is kort, ie is lang; bh en dh zijn geaspireerde letters: de b en de d worden gevolgd door een aangeblazen h; de y wordt uitgesproken als onze j.
De naam
De Gaayatrie Mantra dankt zijn naam aan het feit dat hij zingt (gaayati) en beschermt (trayate). Gaayatrie is de naam van het metrum van de mantra (definitie volgens het Sanskrit woordenboek van Apte: zes lettergrepen per vierde deel van het vers). Maar zoals Louis Paul Boon zei, het zou ons te ver leiden om hierbij stil te blijven staan. De Gaayatrie Mantra is de moeder van de Vedas. Toch bevat de hele mantra geen enkele verwijzing naar een moederaspect van de Ultieme Werkelijkheid. Gaayatrie is slechts de naam van het metrum. De inhoud van de mantra heeft betrekking op het Absolute. Het metrum van de mantra is de devie of godin.
De Gaayatrie Mantra is een belangrijke Vedische mantra met een grote kracht. Het is een smeekbede tot de Ultieme Werkelijkheid, die wordt verklankt door de letter OM, voor licht of verlichting.
Het metrum
De Gaayatrie is het belangrijkste metrum. De andere metra zijn ontwikkelingen van de Gaayatrie. Bijvoorbeeld het metrum van de Bhagavad Gietaa is de Anoeshtoep. Het telt in elk van zijn vier voeten acht lettergrepen. De Gaayatrie wordt dan ook de moeder van alle metra of versvoeten genoemd. In de Bhagavad Gietaa (X 35) zegt Krishna: "Van alle metra ben Ik Gaayatrie. Gaayatrie chchhandasaamaham."
De Gaayatrie Mantra telt vierentwintig lettergrepen. Bhoer, bhoevah en svah worden niet meegeteld, omdat ze vervat zijn in de a, oe en m van de letter OM. De a verzinnebeeldt hier het grofstoffelijke of bhoeh, de oe verzinnebeeldt het subtiele of bhoevah en de m verzinnebeeldt het causale of svah. De o van OM is de samentrekking van a en oe. De samenvoeging van klinkers of medeklinkers heet sandhi. Dit zijn regels van welluidendheid. De letter OM verzinnebeeldt de Werkelijkheid die onveranderlijk aanwezig is als de onvergankelijke basis en de bron van het grofstoffelijke, het subtiele en het causale.
Woord-voor-woordvertaling
Om: Parabrahman, het Absolute, de Ultieme Werkelijkheid
bhoer: het grofstoffelijke heelal
bhoevah: het subtiele heelal
svah: het causale heelal
tat: Dat, het hoogste Zelf
savitoer: de Zon, maar niet de zon aan de hemel, maar de basis van alle licht of het zelflichtende
varenyam: de beste van alle dingen, het meest begerenswaardige, de hoogste zaligheid
bhargo: schittering, licht, luister en dus verdrijver van de onwetendheid en van alle tekortkomingen
devasya: goddelijk, stralend, in wezen Bewustzijn
dhiemahi: wij mediteren
dhiyo: intellecten
yo: die
nah: onze
prachodayaat: verlichten
Vertaling
Wij mediteren over de glorie van de eerbiedwaardige schepper van dit heelal, die de onwetendheid verdrijft. Moge Hij ons intellect verlichten.
Negen namen en vijf delen
Er zijn in de Gaayatrie Mantra negen namen: Om, Bhoer, Bhoevah, Svah, Tat, Savitoer, Varenyam, Bhargo en Devasya. Dit zijn alle betekenisvolle Namen waarmee de Ultieme Werkelijkheid wordt verheerlijkt.
De mantra bestaat uit vijf delen en tussen ieder deel wordt bij de herhaling telkens even gestopt. Het eerste deel is: Om. Het tweede is: bhoer bhoevah svah. Het derde is: tat savitoer varenyam. Het vierde is: bhargo devasya dhiemahi. Het vijfde is: dhiyo yo nah prachodayaat.
De mantra kan luidop worden herhaald. Hij kan worden gepreveld of hij kan in gedachten worden herhaald. Sommigen, zoals bijvoorbeeld Swami Chidananda, herhalen na Svah en vóór Tat nog eens OM, omdat met Tat de eigenlijke mantra begint.