OM-zingen
Vele Yogaleraren beginnen en eindigen hun lessen met OM-zingen. Daar komen drie dingen bij kijken: de kennis van OM, het eigenlijke zingen van OM en de ervaring van OM.

Alle Vedische en andere hymnen beginnen met OM. OM is de eerste en de laatste klank in alle religieuze ceremonies. Vedisch komt van Veda. Veda betekent: het weten. De vier Vedas zijn de oeroude boeken van wijsheid. Ze zijn geschreven in het Sanskrit. Ze hebben lange tijd bestaan in een mondelinge overlevering voor ze door de legendarische wijze Vyaasa, lang vóór Christus, werden opgeschreven. Religieuze ceremonies zijn pogingen om contact te maken met een Werkelijkheid voorbij de zintuiglijke wereld.

Wat is OM?
OM is een mantra. Mantra betekent: beschermer van het denken (van de Sanskrit werkwoordswortel man, denken). Een mantra is een mystieke meditatieformule. Mystiek heeft te maken met transcendentie, dat wil zeggen met het overstijgen van de beperkingen van de geest. Dat is precies de bedoeling van Mantra Japa of het systematisch herhalen van een mantra. Als een wijze of een mys-ticus bijvoorbeeld het woord God gebruikt, is dat niet louter een woord. Het is geen begrip of concept, maar een staat, een ervaring.

OM is de mahaa bieja mantra. Mahaa betekent: groot; bieja betekent: zaad of oorsprong. OM is dus de grote zaadmantra, de bron van alle mantras, letters en klanken. Als wit licht door een prisma gaat, ontstaan alle kleuren van de regenboog. Zo is het ook met klanken: als OM door het prisma van de geest gaat, ontstaan alle letters van het alfabet en alle klanken.

Brahman
Het Brahman of de Ultieme Werkelijkheid ligt buiten het bereik van de geest en de spraak. Je kunt Het met andere woorden niet vatten in woorden of gedachten. Al is Het onuitspreekbaar en ondenkbaar, toch is Het zijnbaar, door een nieuwe bewustwording van degene die Het zoekt. Om dit te bereiken moet, zoals gezegd, de geest worden overstegen. En om hem te overstijgen moet hij zuiver zijn als kristal.

Meditatie
Om de geest te overstijgen, is meditatie nodig. Aan meditatie gaat een voorbereidend zuiveringsproces vooraf. De gemakkelijkste en meest doeltreffende methode daartoe is Mantra Japa, de systematische herhaling van een mantra. De mantra is voor de geest de beste zeep.

Nog over OM
OM is de oorsprong van alle mantras. De hele schepping vindt haar oorsprong in OM, bestaat in OM en lost zich uiteindelijk op in OM. OM wordt ook Shabdha Brahman genoemd. Het Sanskrit woord Brahman is afgeleid van de werkwoordswortel brih, groot of sterk maken, groeien. In vers 4 van de Ieshopanishad staat over Brahman:

Dat (Brahman) is één, onbeweeglijk en sneller dan de geest. Het wordt niet waargenomen door de zintuigen, want Het is hen altijd een stap voor. Het loopt anderen die lopen voorbij. In de Heer bewerkstelligt de kosmische praana alle evolutie.

Dit is een poëtische manier om te zeggen dat Het alomtegenwoordig is, want hoe snel men ook gaat, al is het met de snelheid van het licht, Het is er al. De wijze die dit schreef, bedoelt ook dat het Brahman de bron is van de hele schepping. Het is de bron van Shakti of de scheppingskracht.

Shakti of energie
Shabdha betekent: klank, woord. Klank is energie. Het Sanskrit woord is Shakti. Alle energie is een manifestatie van de Shakti van Brahman of de scheppingskracht.

Geleerden hebben geprobeerd te achterhalen wat het verband is tussen de verscheidene vormen van energie, zoals de zwaartekracht, de elektromagnetische kracht enz. De oude Vedische wijzen van weleer wisten reeds dat al deze krachten, de scheppingskracht, de in stand houdende kracht, de vernietigende kracht, de natuurkrachten, de krachten van de wil, het denken, de spraak enz., manifestaties zijn van één en dezelfde energie.

Zo schrijft Swami Chidananda: “Alle gemanifesteerde energie is niets anders dan de ene hoogste, ongemanifesteerde kosmische kracht, de oerkracht, Shakti. het heelal ervaren is gelijk aan Brahman ervaren.”

Shabdha Brahman is het Absolute als klank. OM is de Taaraka Mantra en de Pranava Mantra. Taaraka betekent: die bevrijdt. Pranava betekent: die door de Praana of de adem loopt. Praana is de levenskracht of het eerste beginsel.

Drie letters
OM bestaat uit drie letters: a, oe, m. A is een keelklank, oe loopt van de keel over de tong naar de lippen, m is een nasale labiaal, dat wil zeggen een lipklank waarbij de lucht door de neus gaat. Lipklanken zijn medeklinkers die een plof veroorzaken als je te dicht bij de micro staat. Het zijn letters die buiksprekers onmogelijk kunnen uitspreken zonder hun lippen te bewegen.

Een a gevolgd door een oe wordt o. Dit is zoals met kleuren. Als je kleuren mengt, ontstaan er nieuwe kleuren. Als je bijvoorbeeld geel vermengt met blauw krijg je groen. Op dezelfde manier reageren klinkers en medeklinkers op elkaar.

De a is de eerste letter van het Sanskrit alfabet. M is er de laatste letter van. Alle andere letters liggen tussen de a en de m. Het alfabet gaat dus van de keel naar de lippen: er zijn de klinkers, de keelklanken, de verhemelte klanken, de tongklanken, de tandklanken en de lipklanken. A en oe zijn basisklinkers, o is een mengklinker of tweeklank.

Aangezien a de eerste letter is, verzinnebeeldt ze het begin of het ontstaan van iets, de oe verzinnebeeldt zijn levensduur. En aangezien m de laatste letter van het Sanskrit alfabet is, verzinnebeeldt ze zijn einde. OM is de Werkelijkheid die er was voor iets ontstond, die er is tijdens zijn bestaan en die er zal zijn als al het geschapene weer verdwenen is of weer is opgeslorpt in zijn bron.

A verzinnebeeldt ook waakbewustzijn, oe droombewustzijn en m de diepe droomloze slaap. OM is het Bewustzijn dat onveranderlijk aanwezig is in die drie staten.

De wijze Kapila was de grondlegger van de Saankyafilosofie. Saankhya betekent: het optellen van aantallen of de verscheidene elementen waarin de dingen kunnen worden opgedeeld: vijf zintuigen, vijf elementen enz. Hij deelde de werkelijkheid op in natuur en bewustzijn. Saankhya is een atheïstische filosofie. De wetten van de natuur volstaan in zichzelf. Dat was de idee. De grondlegger van de klassieke Yogafilosofie (Yogadarshana), de wijze Patanjali, neemt die filosofie over, maar hij voegt er een God aan toe, die hij Ieshvara noemt. Yoga wordt dan ook Sa Ieshvara Saankhya genoemd: de Saakhyafilosofie plus Ieshvara.

Patanjali zegt dat OM de naam is van Ieshvara. Het is niet zo dat Patanjali die Werkelijkheid een naam gaf, zoals men een kind een naam geeft. Neen, OM is de wijze waarop die Werkelijkheid zich manifesteert. Meditatie over OM met meditatie over de betekenis is de methode om de beperkingen van de geest te overstijgen.

Het zingen van OM
Zit goed rechtop in een stevige, gemakkelijke zithouding. Adem in door de neus. Open de mond en laat de o-klank opstijgen vanuit de basis van het lichaam. Voel hoe de o-trillingen zich opwaarts verspreiden. Ze eindigen in de keel. Sluit op dat ogenblik de mond en zoem een m. De m-trillingen verspreiden zich door het gehele hoofd en eindigen in de top van de schedel. Daar is er een respons als een zachte magnetische regen die je helemaal omvat en doordringt.

De o-klank is driemaal langer dan de m-klank. OM wordt driemaal herhaald of in groepen van drie. OM-zingen maakt je bewust van waar het in Yoga om gaat en het bereidt lichaam en geest voor op de oefening.

OHM
Mensen schrijven soms OHM, maar dat is slechts de afkorting van Organisatie Hindoe Media, die zendtijd krijgt op de Nederlandse televisie ten behoeve van de vele hindoes in Nederland.

OM in de Oepanishads
De Oepanishads zijn de mystieke en filosofische geschriften van de wijzen uit het India van ver vóór onze tijdrekening, die de eeuwen hebben getrotseerd.

Ze handelen over de aard van het Brahman of het Absolute of de hoogste Werkelijkheid of het universele Zelf. Ze handelen ook over Jievaatman of het individuele Zelf, het leven op aarde, handeling of karma enz. Ze worden ook de Vedanta (spreek uit: Vedaanta) genoemd. Dit betekent: het einde (anta) van het weten (veda) of met andere woorden het hoogste weten. Ze vormen het laatste gedeelte van de Vedas. Ze zijn ook de bron van de Yogawetenschap.

Verscheidene Oepanishads hebben het over OM, onder andere de Amritabindoepanishad en de Maandoekyopanishad. Amritabindoe betekent: nectardruppel. Deze Oepanishad bestaat uit tweeëntwintig verzen. Waar nodig heb ik in mijn vertaling tussen haakjes enige commentaar toegevoegd.